Archief: Houffalize

Een archief onder de loep

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werden verschillende steden vernietigd tijdens de Slag om de Ardennen. Schaarbeek schiet één van hen te hulp, wat het begin betekende van een blijvende vriendschap.

De Bevrijding

Na de landing in juni 1944 rukten de geallieerden geleidelijk aan op en bevrijdden ze de Europese steden die sinds mei 1940 bezet werden door de Duitsers. Op 25 augustus 1944 werd Parijs bevrijd en trokken de Anglo-Amerikaanse troepen naar België. Op 2 september staken de geallieerden de grens over en werd Doornik bevrijd. In Brussel voelden de Duitsers zich in het nauw gedreven waarna ze op 3 september het Justitiepaleis in brand staken om zoveel mogelijk documenten te vernietigen. Diezelfde dag trokken de Britten de hoofdstad binnen, vergezeld door de Belgische brigade van kolonel Piron. De Duitsers werden door de Schaarbeekse verzetslieden en politie gevangen genomen in de Daillykazerne aan de Lambermontlaan en de Nationale Schietbaan. Overal waren er vreugdevolle taferelen te zien waarbij mensen de soldaten omhelsden, Coca-Cola dronken en dansten op jazzmuziek. In een paar dagen tijd werden de Duitsers teruggedreven naar Luik en Verviers en heroverden de Britten de haven van Antwerpen. Op 17 september was het land volledig bevrijd.

De martelaarsstad

Maar Hitler was nog niet van plan om op te geven. Op 16 december lanceerden de Duitsers een verrassend tegenoffensief in de Belgische Ardennen. De gevechten waren hevig en de winter was streng, waardoor verschillende steden het zwaar te verduren kregen. Dit was voornamelijk het geval voor Houffalize dat bezet werd door de Duitsers en dus het doelwit werd van strategische bombardementen uitgevoerd door de geallieerden. De zwaarste bombardementen vonden plaats op 6 januari 1945. De stad werd voor 99% vernietigd en werd vrijwel van de kaart geveegd. Er vielen ongeveer 200 doden (op een inwonersaantal van 500).

Houffalize na de bombardementen van 1945

Een helpende hand

De gemeente Schaarbeek is geraakt door deze dramatische situatie en besluit om Houffalize te ‘adopteren’. Er worden voorraden verzonden, er wordt geld ingezameld via liefdadigheidsevenementen en er wordt hulp geboden bij de bouw van tijdelijke barakken. Vrachtwagens vol voedsel en materiaal worden regelmatig op pad gestuurd. Weeskinderen uit Houffalize worden ook opgevangen in Schaarbeek. Vlaamse arbeiders helpen bij het ruimen van het puin. Verschillende steden in de Ardennen worden gered dankzij de hulp van andere Belgische gemeenten.

Het vieren van de vriendschap

Op 28 september 1952 werd in Houffalize een grote ceremonie gehouden om de donkere periode maar ook de vriendschap tussen de stad en de gemeente Schaarbeek te herdenken. De ceremonie was ook een manier om de wederopstanding van deze martelaarsstad te vieren. Er waren veel prominenten aanwezig waaronder kolonel Eugène De Greef, minister van Defensie Louis-Joseph Maréchal, de burgemeester van Houffalize Fernand Blum, de burgemeester van Schaarbeek Arthur Dejase, Blums voorganger die aan de grondslag lag van de adoptie van Houffalize en vele anderen. De minister overhandigde aan de stad het Oorlogskruis dat werd toegekend door de koning. Vervolgens werd een gedenkplaat onthuld die geschonken werd door de Schaarbeekse afdeling van de Belgische Nationale Beweging, een verzetsgroepering binnen het Belgische verzet. De herdenkingen gingen verder met een grote optocht door de straten van de stad waaraan schoolkinderen, patriottische verenigingen en militairen deelnamen. Tot slot werd het standbeeld van Pogge (een personage uit de Schaarbeekse folklore), gemaakt door Louis Van Cutsem en een maand eerder aan Houffalize geschonken, rijkelijk versierd met bloemen.

De stedenband

De vriendschap tussen de twee gemeenten heeft de tand des tijds doorstaan. Zo stuurde Schaarbeek met Sinterklaas geld naar de kinderen uit Houffalize en stuurt de Waalse stad nog elk jaar een spar om het Colignonplein met Kerstmis te versieren. Lange tijd werd gedacht dat de stedenband met Houffalize formeel vastgelegd was, maar dit was niet het geval. Pas op 2 oktober 2023 maakten de twee gemeenten hun stedenband officieel met de ondertekening van een handvest tijdens een ceremonie in Houffalize. Leerlingen van de gemeentescholen waren aanwezig om de omgeving te verkennen en te leren over de geschiedenis van de streek tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Wilt u meer weten? Contacteer de dienst Gemeentearchieven (info@1030.be)

© Alle rechten voorbehouden