Kabels aan gevels: praktische gids

Een wettelijk erkend recht om te installeren

Artikel 99 van de wet van 21 maart 1991 verleent operatoren van openbare elektronische-communicatienetwerken een kosteloos gebruiksrecht voor de installatie van hun infrastructuur op openbaar eigendom en, in bepaalde gevallen, op privé-eigendom.

Wat betekent dit concreet?

• Operatoren kunnen voor de aanleg van kabels, bovengrondse leidingen en bijbehorende uitrustingen steun nemen op muren en gevels die uitgeven op de openbare weg, zonder dat ze de eigenaar hoeven te vergoeden.
• Ze mogen ook privéterrein overspannen of overschrijden, op voorwaarde dat er geen fysiek contact of grondinname is.
• Dit recht is geen onteigening: de eigenaar behoudt het gebruik van zijn eigendom en mag er werkzaamheden aan uitvoeren, op voorwaarde dat de installaties er niet door worden geschaad.

Bij gebrek aan overeenstemming:

• De operator moet proberen tot overeenstemming te komen met de betrokken eigenaar.
• Zo niet, moet hij een duidelijke en gedetailleerde kennisgeving sturen per aangetekende brief.
• De eigenaar heeft dan 8 vrije dagen om een gemotiveerd bezwaarschrift in te dienen bij het BIPT (Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie).
• Het BIPT treedt op als bemiddelingsorgaan en neemt binnen een maand een beslissing.

Stedenbouwkundige vergunning: wanneer is die nodig?

De omzendbrief van 19 juni 2024, die is ondertekend door de Staatssecretaris voor Ruimtelijke Ordening en Erfgoed van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bepaalt in welke gevallen er al dan niet een stedenbouwkundige vergunning nodig is voor de installatie van kabels en aansluitdozen.

✅ Vrijstelling van vergunning:

Er is geen vergunning nodig als aan alle onderstaande voorwaarden wordt voldaan:

1. De kabels:
   • Kunnen op de gevel of bovengronds worden geplaatst, op voorwaarde dat ze geen weg overspannen.
   • Hun tracé moet de architecturale lijnen van het gebouw volgen (vensterdorpel, kroonlijst, voegen enz.).
2. De aansluitdozen:
   • Hun  uitsprong ten opzichte van de muur is minder dan of gelijk aan 25 cm.
   • Het totale volume per gevel is kleiner dan of gelijk aan 8 dm³.
   • De kleur lijkt op die van de gevel. 

Deze voorwaarden zijn cumulatief : als aan een ervan niet wordt voldaan, is een vergunning vereist.

❌ Gevallen waarin een vergunning verplicht is:

• Als aan een van de voorwaarden niet voldaan is.
• Als het gebouw beschermd is of de beschermingsprocedure is opgestart (monument, archeologisch opgravingsterrein, goederen die op de bewaarlijst ingeschreven staan)

In die gevallen moet een stedenbouwkundige vergunning worden aangevraagd bij de gemeente, in overeenstemming met het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWR).

Beschermde eigendommen?

De circulaire is heel duidelijk:  er geldt geen vrijstelling voor goederen die onder een beschermingsmaatregel vallen. Dit omvat:

• Beschermde monumenten.
• Gehelen van onroerende goederen.
• Archeologisch opgravingsterreinen.
• Goederen die op de bewaarlijst zijn ingeschreven.
• Goederen waarvoor een procedure tot bescherming loopt.

In deze gevallen is elke installatie van kabels of aansluitdozen onderworpen aan een vergunning, zelfs als de voorwaarden voor volume, kleur of tracé worden nageleefd.

Wat kan je doen als er kabels op je gevel verschijnen?

Dit zijn de stappen die je moet volgen als je een installatie op je gebouw ziet:

Je bent eigenaar:

1. Controleer of aan de vrijstellingsvoorwaarden is voldaan.
2. Als je niet werd ingelicht, neem dan contact op met de operator om uitleg te vragen.
3. Als je het niet eens bent, kan je:
   • De installatie weigeren als deze niet voldoet aan de wettelijke voorwaarden.
   • Binnen 8 dagen na de kennisgeving een bezwaarschrift indienen bij het BIPT.

Als je eigendom beschermd is :

• Er mag niets worden geplaatst zonder vergunning.
• Je kunt overtredingen melden bij de gemeente of bij het bevoegde gewestelijke bestuur.