Elke gemeente bestaat uit een raad van verkozenen, de gemeenteraad, en een uitvoerend orgaan, het College van Burgemeester en Schepenen.
Het College van Burgemeester en Schepenen
Het College van Burgemeester en Schepenen is in zekere zin de "regering" van de gemeente (uitvoerend orgaan). Bij beraadslagingen geldt het consensusbeginsel. Met andere woorden: een beslissing wordt in de regel pas met de goedkeuring van alle leden genomen. Indien er toch gestemd wordt, is het de meerderheid die het haalt. Schepenen die "in de minderheid" worden gesteld, moeten zich bij de beslissing neerleggen ... of ontslag nemen. Het is dus een vergadering met beslissingsrecht die enkel collectief kan optreden.
Geen enkele schepen is gemachtigd om alleen de gemeente te verbinden.
Het College komt samen op de dagen en uren die werden vastgelegd in het huishoudelijk reglement (in de regel is dat op dinsdag) en zo vaak als nodig om de dringende zaken af te handelen.
Het College wordt voorgezeten door de Burgemeester. De vergaderingen van het College van Burgemeester en Schepenen zijn niet openbaar.
Wat doet het College?
- Het pakt de dagelijkse problemen aan ;
- Het voert de wetten, decreten, verordeningen, bepalingen en besluiten van de staat, de gewesten, de gemeenschapscommissies enz. uit ;
- Het maakt de beslissingen van de Gemeenteraad bekend en voert ze uit ;
- Het staat in voor het bestuur van de gemeentelijke instellingen ;
- Het beheert de inkomsten, geeft opdracht tot betaling van de gemeente-uitgaven en controleert de boekhouding ;
- Het leidt de openbare gemeentelijke werken ;
- Het houdt zich bezig met de afbakening van het wegennet (rooilijnen). - Het levert bouw- en verkavelingsvergunningen af ;
- Het onderneemt de gerechtelijke acties van de gemeente ;
- Het beheert de eigendommen van de gemeente ;
- Het College staat ook in voor het bijhouden van de registers van de burgerlijke stand en benoemt daartoe een ambtenaar van de burgerlijke stand. Deze functie kan door de Burgemeester, maar ook door een van de schepenen worden waargenomen.
De gemeenteraad
De Gemeenteraad fungeert als parlement (wetgevend orgaan) van de gemeente en wordt ten minste 10 keer per jaar door het College bijeengeroepen.
De Raad heeft de wettelijke macht om over alles te beraadslagen wat van gemeentelijk belang is.
Reglementaten
De Raad bepaalt welke algemene voorschriften op het gemeentelijk grondgebied van toepassing zijn. Voorbeelden zijn politieverordeningen, ruimtelijke structuur- of bestemmingsplannen, fiscale regelgeving en belastingtarieven.
De Raad keurt ook de jaarlijkse begroting goed en geeft toestemming om leningen aan te gaan.
Beheeer
De Raad benoemt of ontslaat personeelsleden. Hij geeft het College toestemming om gerechtelijke stappen te ondernemen.
Alle belangrijke daden met betrekking tot het gemeentelijk erfgoed worden aan de goedkeuring van de Raad onderworpen. De Raad ziet toe op de uitvoering van de begroting en keurt de rekeningen goed.
Hij is bevoegd voor het principe en het vaststellen van de gunningsvoorwaarden voor alle gemeentelijke opdrachten en meer bepaald de investeringen.
En de burger?
Elke burger krijgt de mogelijkheid mondeling vragen te stellen aan het College van Burgemeester en Schepenen, tijdens een openbare zitting van de Gemeenteraad.
Deze interpellatierecht wordt opgenomen in het huishoudelijk reglement van de Gemeenteraad.