De Nationale Schietbaan

Waar nu het VRT/RTBF-complex staat, bevond zich ooit de internationaal vermaarde Nationale Schietbaan. De elite van de Europese schutters nam het hier tegen elkaar op voor een steeds groter publiek.

De Nationale Schietschijven

De schietsport was erg populair in België. Daarom besloten Charles Rogier, minister, en Eugène Dailly, burgemeester van Schaarbeek, in 1859 om een permanente nationale schietbaan te bouwen aan het Daillyplein, waar de Prins Boudewijnkazerne staat (die zelf uit 1894 dateerde).

Aanvankelijk waren er alleen tijdelijke schietstanden, maar al snel werden er gebouwen in baksteen en natuursteen met kantelen gebouwd. De "Nationale Schietschijven" werden plechtig geopend tijdens de feesten van september 1861.

Tir national

Een verhuis kon niet uitblijven

Twintig jaar later zijn de vuurwapens veel beter geworden en halen ze een veel groter bereik. Daarom kon er niet langer optimaal geoefend worden op de schietstanden, die te klein werden. De stadsuitbreiding van de wijk, in gang gezet door de Nationale Tentoonstelling in het Jubelpark, kwam bovendien gevaarlijk dichtbij de bebouwde zone van het schietveld. Daarom moest er op zoek gegaan worden naar een nieuwe oefenplaats.

Verschillende Brusselse gemeentes willen het nieuwe gebouw naar hun grondgebied halen, maar Schaarbeek draagt de voorkeur van de regering weg. De gemeente koopt daarom een terrein van 30 ha, aan de rand van haar grondgebied, vlak bij Evere en Woluwe.

Een bijzonder uitgebreid oefencentrum

De Nationale Schietbaan werd plechtig geopend op 15 juli 1889, in aanwezigheid van koning Leopold II.

Het gebouw, een ontwerp in neomiddeleeuwse stijl in baksteen en witte hardsteen, krijgt een indrukwekkend centraal paviljoen versierd met kleine torens. De schietlokalen worden op twee verdiepingen ingericht, zodat de schietbanen gedeeld kunnen worden. Schutters komen er oefenen met revolvers en "Flobert"-karabijnen die erg populair waren eind 19de eeuw. Ten noordoosten van de site wordt een bosrijk en heuvelachtig terrein aangelegd om er op namaakvogels te jagen.

tir national

Niet alleen particulieren, maar ook de burgerwacht en het garnizoen van Brussel komen hier oefenen, net als de karabiniers van wie de kazerne in 1894 op het terrein van de eerste Nationale Schietbaan werd ondergebracht. De esplanade naast de Schietbaan krijgt daarom de naam "Karabiniersplein".

De wereldoorlogen … het begin van een ander verhaal

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) wordt de Nationale Schietbaan opgevorderd door het Duitse leger. Soldaten en verzetsstrijders worden er geëxecuteerd. In herinnering aan die helden wordt er vóór de Nationale Schietbaan een monument neergezet dat op 10 april 1919 wordt onthuld.  Dat monument wordt helaas vernietigd tijdens de Tweede Wereldoorlog wanneer de Duitsers het domein opnieuw in beslag nemen en er opnieuw executies uitvoeren.

Inauguration monument

Het Ereperk der Gefusilleerden

Aan einde van de Tweede Wereldoorlog wordt een gedenkplaats aangelegd op de weide waar de verzetsstrijders terechtgesteld werden: het Ereperk der Gefusilleerden.

De Nationale Schietbaan wordt in 1963 gesloopt om plaats te maken voor het huidige VRT/RTBF-complex. Het Ereperk der Gefusilleerden blijft echter bewaard en wordt beschermd.

Op de laatste zondag van april herdenken de hoogste autoriteiten van ons land er niet alleen de opofferingen van de gefusilleerden, maar ook de bevrijding van de nazistische concentratiekampen (april – mei 1945).