Archieven onder de loep
Brussel is een van de weinige grote steden in Europa met een uitgebreid tramnet. In de XIXe eeuw, verbond dit nieuwe type van openbaar vervoer gemakkelijk buitenwijken zoals Schaarbeek met de grote stad.
De eerste tramlijnen
IUitgevonden in de Verenigde staten in de eerste helft van de XIXe eeuw, zijn de eerste trams wagens op rails en getrokken door paarden. De paardentram maakt plaats voor een mechanische versie in de jaren 1870.
Eerst met stoom, samengeperste lucht en tot slot elektrisch, overal in Europa ontwikkelen zich tramnetten, en meer bepaald in Brussel dat ook vandaag nog een groot aantal lijnen heeft voor een net van 215 km in het totaal.
Installatie in Brussel…
De eerste lijn van de “Amerikaanse spoorweg” (paardentram) wordt in 1869 in gebruik genomen. Ze verbindt het Ter Kamerenbos met de Naamsepoort. Toen exploiteerde een maatschappij de lijn: de Belgian Street Railways and Omnibus Company Limited. In 1874 nam de maatschappij Tramways bruxellois, voorouder van onze huidige STIB, deze laatste over.
…en in Schaarbeek
Ook in 1869 keurt de gemeenteraad van Schaarbeek de exploitatieconsessie goed om de lijn van het Ter Kamerenbos uit te breiden tot het Koninginneplein. Deze lijn wordt in 1873 nog verder uitgebreid tot bovenaan de Teniersstraat (nu het voorplein van de Sint-Servaaskerk) en loopt langs de Haachtsesteenweg. Om de trams en de paarden op hun eindbestemming op te vangen, werd in 1874 een depot met stallen gebouwd langs de Haachtsesteenweg. Dit tramdepot is vandaag nog altijd in gebruik.
Begin jaren 1870 opent een lijn langs de Brabantstraat naar het Liedtsplein.
Het elektrisch spoor
In 1902, krijgt de maatschappij Tramways bruxellois de toestemming om de lijn van het Ter Kamerenbos te verlengen tot aan het station van Schaarbeek. De lijn komt langs de Haachtsesteenweg, de Goossensstraat, de Vleugelstraat, de Koninklijke Sinte-Mariastraat, het Verbroeckhovenplein, de Prinses Elisabethlaan en het Prinses Elisabethplein. Het is een lijn met een dubbel spoor. De tractie van het systeem verloopt elektrisch volgens het systeem “bovengrondse axiale kabel” met retour via de rails.
De trams rijden van 7u ‘s ochtends tot 10u ‘s avonds, om de 10 minuten. Een traject “Schaarbeek station - Rogierplein” kost 10 cent terwijl het traject “Schaarbeek station - Beurs” 15 cent kost.
Plan tramwagon
Om de concessie voor de verlenging van de lijn Ter Kamerenbos naar Schaarbeek station te krijgen stuurt de maatschappij Tramways bruxellois verschillende plannen naar het Schaarbeekse bestuur, waaronder een voorstel van elektrische wagons die op het net circuleren. Dat is het voorstel dat we u hier tonen.
