Kleine anekdotes en straatnamen in de volksmond
U vraagt zich af wat de betekenis is van de naam van uw straat. Deze korte geschiedenis van de straten van Schaarbeek zal u alleszins op de goede weg helpen.
De gemeente Schaarbeek telt tegenwoordig iets meer dan 300 straten. Sommige benamingen illustreren duidelijk de lokale geschiedenis, terwijl andere hulde brengen aan - al dan niet beroemde - personages die in de stad der ezels gewoond hebben of er bekend waren.
Vooral dankzij een zeer bloeiend artistiek en literair verleden heeft de gemeente Schaarbeek hulde gebracht aan de artiesten door ongeveer een derde van haar straten naar hen te noemen (schrijvers, schilders, beeldhouwers, muzikanten).
Kom ze ontdekken, wandel door de kunstenaarswijken rond het Weldoenersplein, de schrijverswijken rond de Huart-Hamoirlaan en de wijk van de Vlaamse kunstenaars uit de XVIIde eeuw rond het gemeentehuis,…
Ook andere persoonlijkheden werden niet vergeten. Of het nu gaat om politici, industriëlen, ingenieurs, advocaten, architecten of artsen,… ze maken allemaal deel uit van de Schaarbeekse geschiedenis.
Kom ten slotte zeker ook eens langs in de bloemenwijk aan beide kanten van het Josaphatpark, en de edelstenenwijk in de buurt van het Plaskyplein.
Geboren in Brussel in 1803, overleden in Schaarbeek in 1888.
Doctor in de rechten in 1824. Advocaat-generaal aan het Hof van Beroep van Brussel in 1836.
Senator in 1843, minister van Oorlog (1845-1847), eerste minister (1856-1870) en senaatsvoorzitter (1880-1885). Woonde in Schaarbeek in de Koningsstraat 326.
Geboren in Gilly in 1814, overleden in Schaarbeek in 1873.
Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1863-1873), schepen van Schaarbeek (1863-1864), vervolgens burgemeester van Schaarbeek (1864-1873). Voorzitter van de administratieve commissie van de eerste Nationale Schietbaan, op het Daillyplein. Woonde in de Trooststraat 60 in Schaarbeek.
Naam van de moeder van graaf Ferdinand Cornet de Grez. Nakomelinge van Lodewijk van Beughem, de architect die belast was met de wederopbouw van het Broodhuis op de Grote Markt van Brussel.
Geboren in Schaarbeek in 1860, overleden in Schaarbeek in 1924.
Beroep: ingenieur. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1900-1901, 1912-1923) en schepen in Schaarbeek (1915-1923). Tijdens zijn ambtsperiode van schepen van Gemeentelijk onderwijs werd de naar hem genoemde openluchtschool van Uitkerke, bij Blankenberge, opgericht. Deze school was bestemd voor de Schaarbeekse kinderen met ademhalingsmoeilijkheden.
Geboren in Emines in 1820, overleden in Brussel in 1912.
Ingenieur op het Ministerie van Binnenlandse Zaken (1854-1861), daarna bij de stad Brussel (1862-1900). Ontwerper van de plannen van de stuwdam van de Gileppe en van de verfraaiingsplannen van Brussel, voornamelijk in de Noord-Oostwijk.
Geboren in Brussel in 1812, overleden in Brussel in 1882.
Ingenieur. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1855-1858). Liet de helft van zijn vermogen na aan de godshuizen van Schaarbeek.
Geboren in Brussel in 1814, overleden in Schaarbeek in 1862.
Ambtenaar. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1861-1862).
Geboren in Aat in 1805, overleden in Brussel in 1869.
Luitenant-generaal, opperstalmeester en vleugeladjudant van Koning Leopold I.
Landeigenaar in Schaarbeek. In 1875 hebben zijn erfgenamen de toelating gekregen om een straat aan te leggen op hun eigendommen, tussen de Vanderlindenstraat en de Gallaitstraat.
Deze straat draagt vandaag zijn naam.
Geboren in Brugge in 1786, overleden in Brugge in 1859.
Journalist. Als correspondent van Le courrier des Pays-Bas ageerde hij in 1828 heftig tegen de Hollandse regering. Na een veroordeling vluchtte hij naar Frankrijk, maar keerde later terug naar België om deel uit te maken van het Voorlopig Bewind. Hij was republikeinsgezind en weigerde te zetelen in het Nationaal Congres.
Deze straat werd in 1859 geopend op vraag van de familie van grote landeigenaars in Schaarbeek wiens naam ze draagt. De graven de Robiano oefenden talrijke openbare ambten uit: Louis was lid van de Commissie van de Nationale Schietbaan, François was lid van het Nationaal Congres en gouverneur van Antwerpen.
Geboren in Brugge in 1853, overleden in Schaarbeek in 1923.
Advocaat. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1882-1887). Lid van het Bureel van Weldadigheid (1883-1925) en voorzitter van de Commissie van Openbare Onderstand (1925-1932).
Geboren in Eine in 1856, overleden in Vorst in 1920.
Belgisch Nederlandstalig toneelschrijver en dichter.
Hij heeft een zeer groot aantal toneelstukken geschreven die veel succes hadden: vaak van een realistisch genre, getuigend van een groot toneelmatig effect.
Geboren in Luik in 1825, overleden in Herstal in 1874.
Belgisch Franstalig dichter, schreef voornamelijk in het Waals dialect.
Geboren in Monthermé (Frankrijk) in 1867, overleden in Stavelot in 1935.
Frans kunstschilder. Hoewel hij geboren werd in de Franse Ardennen, bracht hij zijn hele leven in België door. Symbolistisch schilder van landschappen en oorlogstaferelen.
Woonde in Schaarbeek in de Wijnheuvelenstraat 202.
Geboren in Sint-Jans-Molenbeek in 1817, overleden in Schaarbeek in 1879.
Rentenier. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1848-1860) en schepen in Schaarbeek (1852-1860).
Geboren in Mechelen in 1876, overleden in Schaarbeek in 1970.
Doctor in de geneeskunde en de verloskunde.
Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1927-1970) en schepen in Schaarbeek (1927-1940).
Op 16 mei 1940 volgde dokter Dejase burgemeester Blum op, die door de Duitsers uit zijn ambt was ontzet. Hij werd op zijn beurt gearresteerd door de Gestapo en drie maal opgesloten (Merksplas, vervolgens Breendonk) en bevrijd in 1944. Burgemeester Blum werd in 1947 in zijn ambt hersteld.
Geboren in Sint-Jans-Molenbeek in 1862, overleden in Essonnes (Frankrijk) in 1919.
Belgisch Franstalig schrijver en dramaturg. Was eerst advocaat en daarna ambtenaar bij het Ministerie van Justitie en ten slotte vrederechter in Brussel. Wijdde zich eerder laat aan de literatuur.
In 1895 huwde hij met de dochter van de beroemde Naamse etser Félicien Rops. Het contact met Rops maakte zijn schrijfstijl evenwichtiger, eenvoudiger en welluidender. Auteur van Contes d’Yperdamme, Les récits de Nazareth en L’agonie d’Albion.
Geboren in Beauraing in 1868, overleden in Parijs in 1943.
Belgisch Franstalig schrijver. Zeer vroeg onthulde hij zijn talenten als ondeugend en sentimenteel verteller. Zijn beste geschriften hebben de top bereikt van het genre van de naturalistische roman (Mihien d’Avène en Le Maugré). Jeugdvriend van Jules Destrée, waarmee hij de Fédération des Artistes Wallons oprichtte. Wordt beschouwd als de schrijver die het meest heeft gestreden om Wallonië aan zichzelf te openbaren.
Geboren in Schaarbeek in 1855, overleden in Parijs (Frankrijk) in 1922.
Voorzitter van de Kamer van Afgevaardigden van Frankrijk (1898-1902, 1912-1920). Voorzitter van de Franse Republiek in 1920. Franstalig schrijver. Lid van de Académie Française. Geboren in de Brabantstraat 182. Een herdenkingsplaat aan de voorgevel herinnert aan dit feit.
Geboren in Genappe in 1845, overleden in Braine-l'Alleud in 1938.
Belgisch beeldhouwer, leerling van Eugène Simonis aan de Academie voor Schone Kunsten van Brussel.
Auteur van godsdienstige mythologische, allegorische werken waarvan de beeldhouwwerken onder andere het Park van Brussel, de Kleine Zavel, de Kruidtuin en het Josaphatpark sieren. Woonde in Schaarbeek, in de Gaucheretstraat 90, daarna aan de Claeyslaan.
Geboren in Antwerpen in 1873, overleden in Schaarbeek in 1921.
Advocaat. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1912-1921) en schepen in Schaarbeek (1921).
Geboren in Parijs (Frankrijk) in 1775, overleden in Brussel in 1842.
Advocaat. Nam actief deel aan de Belgische revolutie. Vice-voorzitter van het Nationaal Congres in 1931. Na zijn ontslag in 1932 werd hij voorzitter van het Hof van Cassatie van Brussel.
Geboren in Marcinelle in 1863, overleden in Brussel in 1936.
Belgisch Franstalig schrijver. Politicus.
Was een van de meest enthousiaste leden van La Jeune Belgique. Was stafhouder aan de balie van Charleroi, werd volksvertegenwoordiger van dit arrondissement in 1894 en minister van Wetenschappen en Kunst in 1920. Het bestaan van de openbare bibliotheken is aan hem te danken, maar ook de uitdrukking "Sire, er zijn geen Belgen ... " in een brief gericht tot de Koning, toen hij zich, als een van de eersten, bewust werd van de Belgische communautaire kwestie. Wordt beschouwd als dé voorloper van de Waalse beweging.
Geboren in Brussel in 1843, overleden in Watermaal-Bosvoorde in 1914.
Rentenier. Lid van het Bureel van Weldadigheid (1890-1914).
Geboren in Gent in 1843, overleden in Schaarbeek in 1901.
Belgisch beeldhouwer, studeerde aan de academies van Gent, Antwerpen en Leuven.
Auteur van diverse monumentale werken, onder andere in Brugge, aan de kleine Zavel en het Broodhuis. Woonde in Schaarbeek, Vooruitgangstraat 76, daarna 159.
Geboren in Kortrijk in 1861, overleden in Brussel in 1941.
Belgisch beeldhouwer en medaillist, leerling van zijn vader Constant Devreese, daarna van Eugène Simonis en Charles Vanderstappen aan de Academie voor Schone Kunsten van Brussel. Ontwerper van monumenten, beeldhouwwerken, fonteinen en bas-reliëfs. Wordt in België beschouwd als een vernieuwer in de medaillekunst: hij ontwierp meer dan vierhonderd penningen.
Woonde in Schaarbeek, Lambermontlaan 134, Quinauxstraat 7, dan Vleugelsstraat 71 en uiteindelijk Huart-Hamoirlaan 27.
Dichters zijn altijd gewaardeerde gasten geweest in de gemeente, maar niet elke dichter kreeg een officiële straatnaam. Met deze gaarde wordt hen collectief hulde gebracht.
Geboren in Doornik in 1837, overleden in Brussel in 1914.
Belgisch Franstalig schrijver. Politicus.
Was historicus en leraar aan de athenea van Brugge en Brussel en daarna aan de Universiteit van Gent. Hij schreef een biografie van de gebroeders Rogier. Was lid en later voorzitter van de Koninklijke Academie van België.
Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1877 - 1881).
Geboren in Notre-Dame de Liesse (Frankrijk) in 1833, overleden in Saint-Maur-des-Fossés (Frankrijk) in 1912.
Frans priester. Uitvinder van een stenografiesysteem in 1860.
Geboren in Namen in 1771, overleden in Schaarbeek in 1846.
Landeigenaar. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1836-1842). Zijn erfgenamen mochten deze straat aanleggen op hun grondgebied.
Geboren in Brussel in 1781, overleden in Brussel in 1866.
Naar zijn echte naam Vander Linden d'Hoogvorst. Was commandant van de Burgerlijke Wacht en maakte deel uit van de afvaardiging die in 1830 Prins Frederik van Oranje ontmoette die zich klaarmaakte om met zijn troepen tegen Brussel op te trekken. Enkele dagen later barstte de revolutie uit. Vervolgens maakte hij deel uit van het Voorlopig Bewind. Was tevens inspecteur-generaal van de Burgerwacht van België en burgemeester van Meise.