Kleine anekdotes en straatnamen in de volksmond
U vraagt zich af wat de betekenis is van de naam van uw straat. Deze korte geschiedenis van de straten van Schaarbeek zal u alleszins op de goede weg helpen.
De gemeente Schaarbeek telt tegenwoordig iets meer dan 300 straten. Sommige benamingen illustreren duidelijk de lokale geschiedenis, terwijl andere hulde brengen aan - al dan niet beroemde - personages die in de stad der ezels gewoond hebben of er bekend waren.
Vooral dankzij een zeer bloeiend artistiek en literair verleden heeft de gemeente Schaarbeek hulde gebracht aan de artiesten door ongeveer een derde van haar straten naar hen te noemen (schrijvers, schilders, beeldhouwers, muzikanten).
Kom ze ontdekken, wandel door de kunstenaarswijken rond het Weldoenersplein, de schrijverswijken rond de Huart-Hamoirlaan en de wijk van de Vlaamse kunstenaars uit de XVIIde eeuw rond het gemeentehuis,…
Ook andere persoonlijkheden werden niet vergeten. Of het nu gaat om politici, industriëlen, ingenieurs, advocaten, architecten of artsen,… ze maken allemaal deel uit van de Schaarbeekse geschiedenis.
Kom ten slotte zeker ook eens langs in de bloemenwijk aan beide kanten van het Josaphatpark, en de edelstenenwijk in de buurt van het Plaskyplein.
De vereniging van de Schaarbeekse Haard werd op 2 februari 1899 opgericht. De eerste sociale woningen werden in 1900 gebouwd, uitgerekend in de Schaarbeekse Haardstraat.
Herinnert aan het bestaan, niet ver daar vandaan, op het Daillyplein, van de eerste in 1859 gebouwde Nationale Schietbaan, waar men tot een afstand van 600 meter kon schieten.
Geboren in Ollignies (Lessines) in 1905, overleden in Schaarbeek in 1987.
Van 1930 tot 1987 woonde Louis Scutenaire, omgeven door de schilderijen van zijn goede vriend René Magritte, in de Luzernestraat in Schaarbeek, van waaruit hij de wereld observeerde met een knorrige glimlach.
Als wezenlijk kleinburgerlijk anarchist, menslievend en mensenschuw tegelijk, was Louis Scutenaire de perfecte verpersoonlijking van de beginselen van het surrealisme. Zijn dichtkunst maakt indruk door de krachtig en bijtend scherp gehanteerde pen, de briljante materie en de rijke en gevarieerde woordenschat.
Samen met Nougé, Marcel Mariën en René Magritte stichtte hij de Belgische surrealistische beweging.
Geboren in Nijvel in 1793, overleden in Brussel in 1862.
Chirurg. Begon zijn loopbaan als extern geneesheer verbonden aan het Sint-Pietersziekenhuis in 1811, maar in 1812 werd hij door het lot voor de dienstplicht aangewezen. Hij werd hoofdgeneesheer van het Belgische leger in 1831. Hij was tevens senator van 1853 tot 1862.
Geboren in Grand-Manil in 1867, overleden in Gent in 1931.
Belgisch Franstalig dichter.
Onderwees in verschillende lycea alvorens een leerstoel te verwerven aan de Universiteit van Gent.
Geboren in Harelbeke in 1851, overleden in Schaarbeek in 1919.
Bouwondernemer. Bouwde de Feestzaal van de Zoo van Antwerpen, het station van Antwerpen en van Zinnik, en was betrokken bij de bouw van de gemeenteschool nr. 1 van Schaarbeek. Gemeenteraadslid van Schaarbeek (1908-1919).
Aimé Smekens werd geboren in Herderen in 1868, en overleed in Oude-God (Mortsel) in 1917. Hij was inspecteur bij een verzekeringsmaatschappij. Met zijn familie zette hij tijdens de Eerste Wereldoorlog een belangrijke verzetsbeweging op poten. Hij werd gearresteerd door de Duitsers en enkele dagen later geëxecuteerd. In 1919 werd zijn lichaam opgegraven en van Antwerpen naar Schaarbeek getransporteerd, om daar begraven te worden tijdens een ceremonie ter ere van hem en nog twee andere geëxecuteerde verzetsstrijders, Gabrielle Petit en Mathieu Bodson.
Deze weg herinnert aan de vroegere Smidsstraat, die een van de langste straten van Schaarbeek was. Zij verbond de Haachtsesteenweg met de hoeve "De Kattepoel", die gevestigd was tussen de huidige Cambierlaan en de Wahislaan.
Geboren in Antwerpen in 1826, overleden in Schaarbeek in 1912.
Belgisch postromantisch kunstschilder, gevormd door François-Joseph Navez aan de Academie voor Schone Kunsten van Brussel. Tekende allegorieën, genretaferelen, portretten en decoratieve composities. Werd beïnvloed door de Venetiaanse school. Woonde in Schaarbeek, in de Grondwetstraat 7.
Geboren in Bladel-en-Netersel (Nederland) in 1825, overleden in Borgerhout in 1904.
Belgisch Nederlandstalig schrijver.
Als hoofdredacteur van het Antwerps dagblad Het Handelsblad nam hij actief deel aan de politieke strijd in de havenstad. Verdedigde in de Belgische pers de grote ideeen van het katholicisme. Tevens auteur van bijna honderd romans en literaire werken van alle genres.
Bouwondernemer. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1918-1921) en schepen in Schaarbeek (1921).
Geboren in Rebecq-Rognon in 1838, overleden in Brussel in 1922.
Industrieel en uitvinder. Toen hij in de gasfabriek van Sint-Joost-ten-Node werkte zocht hij een middel om de residu's van de distillatie van steenkool te gebruiken, ammoniak in het bijzonder. Daarna werkte hij de "Solvay-reactie" uit voor de industriële fabricage van (huishoud)soda. Deze methode werd in 1861 gepatenteerd. Later richtte hij de Société Chimique Solvay et Cie op en stichtte het Solvay-Instituut, dat ging samenwerken met de Université Libre de Bruxelles.
Ernest Solvay was eveneens volksvertegenwoordiger (1892-1900) en werd minister Van Staat in 1918.
Geboren in Brussel in 1838, overleden in Schaarbeek in 1906.
Belgisch kunstschilder en aquarellist, gespecialiseerd in landschappen, stads- en zeegezichten. Leerling aan de Academie voor Schone Kunsten van Brussel. Werd onder andere beïnvloed door Joseph Coosemans, Frans Courtens en Alfred Verwée.
Gaf een nieuw elan aan de aquareltechniek en droeg bij tot de verspreiding ervan door toe te treden tot de Société Royale Belge des Aquarellistes, waarvan hij in 1901 directeur werd. Woonde in Schaarbeek in de Paleizenstraat 45. Hij ligt begraven op het kerkhof van Schaarbeek, waar voor hem een gedenksteen werd opgericht.
Geboren in Wylam-on-Tyne in 1781 (Groot-Brittannië), overleden in Tapton-House-Chesterfield in 1848 (Groot-Brittannië).
Werktuigkundige. Bracht het van eenvoudig machinist tot directeur van de grote kolenmijn van Darlington in Groot-Brittannië en ontwierp in 1814 de eerste locomotief bestemd voor de winning van steenkool in Killingworth. In 1825 liet hij de eerste spoorweg aanleggen voor personenvervoer tussen Stockton en Darlington.
Geboren in Antwerpen in 1838, overleden in Schaarbeek in 1914.
Belgisch kunstschilder, leerling aan de Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen. Was aanvankelijk realist, maar evolueerde naar een zeer persoonlijk impressionisme. Schilderde vooral landschappen en stalinterieurs. Zijn stijl wordt gekenmerkt door een krachtig en robuust palet, en rijke en diepe kleuren. Woonde in Schaarbeek, Vifquinstraat 54.
Geboren in Heule in 1871, overleden in Ingooigem in 1969.
Belgisch Nederlandstalig schrijver.
Neef van Guido Gezelle, auteur van talrijke werken.