Kleine anekdotes en straatnamen in de volksmond
U vraagt zich af wat de betekenis is van de naam van uw straat. Deze korte geschiedenis van de straten van Schaarbeek zal u alleszins op de goede weg helpen.
De gemeente Schaarbeek telt tegenwoordig iets meer dan 300 straten. Sommige benamingen illustreren duidelijk de lokale geschiedenis, terwijl andere hulde brengen aan - al dan niet beroemde - personages die in de stad der ezels gewoond hebben of er bekend waren.
Vooral dankzij een zeer bloeiend artistiek en literair verleden heeft de gemeente Schaarbeek hulde gebracht aan de artiesten door ongeveer een derde van haar straten naar hen te noemen (schrijvers, schilders, beeldhouwers, muzikanten).
Kom ze ontdekken, wandel door de kunstenaarswijken rond het Weldoenersplein, de schrijverswijken rond de Huart-Hamoirlaan en de wijk van de Vlaamse kunstenaars uit de XVIIde eeuw rond het gemeentehuis,…
Ook andere persoonlijkheden werden niet vergeten. Of het nu gaat om politici, industriëlen, ingenieurs, advocaten, architecten of artsen,… ze maken allemaal deel uit van de Schaarbeekse geschiedenis.
Kom ten slotte zeker ook eens langs in de bloemenwijk aan beide kanten van het Josaphatpark, en de edelstenenwijk in de buurt van het Plaskyplein.
Het karabiniersregiment werd opgericht naar aanleiding van de Belgische revolutie in 1830. De karabiniers namen ook deel aan beide Wereldoorlogen, en de gemeente Schaarbeek was meter van dit regiment. Vroeger droeg dit plein de namen ‘Nationale Schietbaanplein’ en ‘Plein van het Nationaal Comité ’.
Samentrekking van "poel" en "kat" (deel van een dijk) en betekent dus "ingedijkte poel". Dit is de vroegere benaming voor de Josaphatvallei die zich toen tot Evere en Woluwe uitstrekte. Al vanaf de middeleeuwen wilde de bevolking de moerassige meanders van de Roodebeek, die de Josaphatvallei doorsneed, in bedwang krijgen. Daarom werd een reeks vijvers aangelegd waarin het water van de beek kon overlopen. In 1705 werd de nieuwe Leuvensesteenweg dwars door de vallei aangelegd en verdeelde hij ze in twee. Het westelijke deel (het huidige Josaphatpark) werd toen zelfs "Grote Kattepoel" genoemd en het oostelijke deel de "Kleine Kattepoel". Vandaag is die naam uit het collectief geheugen verdwenen.
Weg die haar naam dankte aan het feit dat ze dwars door de typische silexbanken van de Brusselse ondergrond liep. Deze weg vol keien vertrok van de huidige Teniersstraat, doorkruiste de Josaphatvallei ter hoogte van wat nu het boogschietplein is, en liep tot aan de huidige Guillaume Kennisstraat.
Geboren in Leuven in 1839, overleden in Schaarbeek in 1908.
Beroep: ingenieur. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1869-1878, 1895-1903). Burgemeester van Schaarbeek (1873-1878, 1896-1908). Bekend om zijn onstuimig karakter en zijn wisselend humeur, in die mate zelfs dat, toen hij burgemeester was, de zittingen van de gemeenteraad de "Schaarbeekse Vaudeville" werden genoemd. Stierf in volle zitting van de gemeenteraad ten gevolge van een beroerte.
De naam van deze laan verwijst naar de kerselaren die sinds de middeleeuwen in Schaarbeek gekweekt werden om bier te maken: de kriekenlambiek.
Geboren in Maastricht (Nederland) in 1784, overleden in Rome (Italië) in 1836.
Belgisch beeldhouwer. Na zijn opleiding in Venlo, in zijn geboorteland, heeft hij zich voorgoed in Rome gevestigd, waar hij later Jehotte en Eugène Simonis heeft opgeleid. Zijn kunst is geleidelijk geëvolueerd van het zuivere neoclassicisme naar een meer sentimentele stijl. Hij vond inspiratie in de klassieke en hellenistische kunst. Enkele jaren voor zijn dood werd hem de functie aangeboden van directeur van de Academie voor Schone Kunsten van Brussel.
Geboren in Bergen in 1860, overleden in Trans-en-Provence (Frankrijk) in 1941.
Ingenieur. Ontwierp verschillende procédés voor het droogleggen van gebouwen en monumenten. Sommige hiervan zijn tot op vandaag nog in gebruik.
Deze benaming brengt hulde aan Louise Marie van Orléans, geboren in Palermo (Italië) in 1812 en overleden in Oostende in 1850.
Koningin der Belgen. Dochter van Louis-Philippe, koning van Frankrijk, en gehuwd met Koning Leopold I in 1832. Zo werden de laan en het plein genoemd ter nagedachtenis van de eerste Koningin der Belgen.
Gepland in 1863, leidt deze straat van de Sinte-Mariakerk naar het Gemeentehuis. De Sinte-Mariakerk werd gebouwd in 1846, ingewijd in 1853 en beschermd sinds 1976.
Geboren in Les Waleffes in 1862, overleden in Sint-Joost-ten-Node in 1934.
Belgisch Franstalig schrijver.
Eenvoudig postbeambte, afkomstig uit een arm milieu, maakte carrière binnen de administratie om zijn loopbaan te beëindigen als directeur van de Universele Postunie in Bern. Parallel daaarmee heeft zijn engagement als schrijver zich vooral geuit in de beschrijving van zijn klasse en zijn geboortestreek, vandaar zijn bijnaam Chantre de la Hesbaye (Bezinger van Haspengouw). Woonde in Schaarbeek in de Émile Maxlaan 68.
Geboren in Aken (Duitsland) in 1834, overleden in Schaarbeek in 1907.
Ingenieur en architect. Ontwerper van de plannen van het eerste circus in Brussel (1876) en het Burgerlijk Ziekenhuis van Schaarbeek (1905).
Ter ere van de vele kunstenaars die in Schaarbeek hebben gewoond en vooral van diegenen naar wie nooit een straat werd vernoemd.
De vroegere Keizerstraat brengt sinds haar naamsverandering hulde aan een gemeente die nu deel uitmaakt van de agglomeratie van Wetteren. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden de inwoners als schilden gebruikt door de Duitse troepen bij hun verovering van Gent, en werden de huizen van het dorp geplunderd en in brand gestoken.