Kleine anekdotes en straatnamen in de volksmond
U vraagt zich af wat de betekenis is van de naam van uw straat. Deze korte geschiedenis van de straten van Schaarbeek zal u alleszins op de goede weg helpen.
De gemeente Schaarbeek telt tegenwoordig iets meer dan 300 straten. Sommige benamingen illustreren duidelijk de lokale geschiedenis, terwijl andere hulde brengen aan - al dan niet beroemde - personages die in de stad der ezels gewoond hebben of er bekend waren.
Vooral dankzij een zeer bloeiend artistiek en literair verleden heeft de gemeente Schaarbeek hulde gebracht aan de artiesten door ongeveer een derde van haar straten naar hen te noemen (schrijvers, schilders, beeldhouwers, muzikanten).
Kom ze ontdekken, wandel door de kunstenaarswijken rond het Weldoenersplein, de schrijverswijken rond de Huart-Hamoirlaan en de wijk van de Vlaamse kunstenaars uit de XVIIde eeuw rond het gemeentehuis,…
Ook andere persoonlijkheden werden niet vergeten. Of het nu gaat om politici, industriëlen, ingenieurs, advocaten, architecten of artsen,… ze maken allemaal deel uit van de Schaarbeekse geschiedenis.
Kom ten slotte zeker ook eens langs in de bloemenwijk aan beide kanten van het Josaphatpark, en de edelstenenwijk in de buurt van het Plaskyplein.
Deze benaming werd gegeven aan het Verboekhovenplein na een polemiek die zich voordeed in 1878 in de gemeenteraad van Schaarbeek. Guillaume Kennis, de toenmalige burgemeester (onafhankelijk katholiek), had immers de plannen opgesteld voor de verlenging van (het buitenste deel van) de Koninklijke Sinte-Mariastraat voorbij de spoorweg. Hij had een groenzone gecreëerd met daarin grote breukstenen die rotsen moesten imiteren. Henri Bergé, een liberale schepen, had kritiek op de inrichting van de site, precies omwille van die rotsen en hekken; hij vergeleek ze met de berenkuil in de Dierentuin van Bern, die hij net bezocht had. Deze uitspraak werd een gevleugelde uitdrukking; de verwijzing naar de berenkuil (Cage aux Ours) wordt nog steeds gebruikt.
Geboren in Brussel in 1835, overleden in Schaarbeek in 1911.
Rector van de Université Libre de Bruxelles. Franstalig schrijver. Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1870-1884), schepen in Schaarbeek (1876-1879). Volksvertegenwoordiger (1870-1884, 1892-1894).
Geboren in Sint-Jans-Molenbeek in 1856, overleden in Schaarbeek in 1943.
Franstalig schrijver. Grondlegger van de Belgische Werkliedenpartij in 1885, oprichter van het dagblad Het Volk in 1885, oprichter van de Schaarbeekse Haard (sociale woningen). Pionier inzake de stedebouwkundige ontwikkeling van Schaarbeek aan het begin van de XXe eeuw.
Gemeenteraadslid in Schaarbeek (1895-1921), schepen in Schaarbeek (1895-1920), volksvertegenwoordiger (1894-1926) en minister van Staat. Woonde in de Azalealaan 51 in Schaarbeek.
Vroegere Kerkweg, die leidde naar de oude Sint-Servaaskerk. Toen deze kerk in 1905 werd afgebroken, werd de straat hernoemd in Bijenkorfstraat, ingevolge de aanwezigheid van een imker in de omgeving. Ook deze imker is verdwenen, verjaagd door de vooruitgang en de uitbreiding van de stad. Deze straatnaam herinnert enigszins aan het landelijke verleden van Schaarbeek.
Geboren in Luik in 1835, overleden in Schaarbeek in 1900.
Belgisch schilder, verbonden aan de school van Tervuren, die zich toelegde op het impressionisme. Hij heeft vooral landschappen en dieren geschilderd, maar ook enkele zeegezichten. Hij schilderde voornamelijk aquarellen en gouaches, maar waagde zich ook aan olieverf. Woonde in Schaarbeek, in de Trooststraat 152.
Geboren in Antwerpen in 1851, aldaar overleden in 1912.
Componist. Leerling van Peter Benoit, stond in 1901 aan het hoofd van het Conservatorium van Antwerpen. Auteur van schitterende lyrische werken, waaronder Herbergprinses en De Bruid der Zee.
Deze benaming verwijst natuurlijk naar het aangename uitzicht van deze wijk, die voorzien is van veel groen en bloemen.
Herinnert aan het vroegere platteland van Schaarbeek. Op deze plaats bevond zich de laatste boerderij in bedrijf in Schaarbeek, eigendom van de heer Van Moer.
De vroegere "Boschweg" bestond reeds in de XIIIe eeuw en verbond het dorp Scarenbeka met het bos van Linthout, vandaar de benaming.
Deze leraar werd in 1839 geboren in Herenthout, en overleed in Schaarbeek in 1914. Hij was de directeur van gemeenteschool nr. 9 van 1876 tot 1904, en was een gemeenteraadslid in Schaarbeek van 1908 tot 1914. Deze verkeersader droeg vroeger de naam ‘rue des Quatre Hypothèses’.
Geboren in Weicherdange (Groothertogdom Luxemburg) in 1870, overleden in Elsene in 1931.
Kolonel van het Belgische leger, verdedigde tijdens de eerste wereldoorlog de steden Namen en Antwerpen.
Verwijst uiteraard naar het Belgisch volkslied, in 1830 gecomponeerd door Frans Van Campenhout, op tekst van Jenneval.
Ter herinnering aan de provincie Brabant, die vandaag niet meer bestaat. Oorspronkelijk heette deze straat ‘Hertog van Brabantstraat’, naar de titel die in on bruik raakte op het einde van de XVIIIe eeuw, en in 1840 door Leopold I werd hersteld voor zijn oudste zoon.
Deze opticien werd in 1832 geboren in Brussel, en overleed in Sint-Joost-ten-Node in 1907. Van 1872 tot 1895 was hij gemeenteraadslid in Schaarbeek, en van 1876 tot 1895 ook schepen. Het laatste deel van deze straat loopt ongeveer gelijk met de vroegere Stichtingsstraat (de naam van deze straat verwees naar een tehuis voor arme vrouwen, de ‘Fondatie der ses oude vroukens’, dat hier werd gesticht).
Geboren in Sommière in 1871, overleden in Beveren-aan-de-IJzer in 1918.
Luitenant-kolonel van het 9de linieregiment. Gestorven op het slagveld terwijl hij de sector van Nieuwpoort verdedigde tijdens de eerste wereldoorlog.
Deze lettergieter werd geboren in Schaarbeek in 1879, en overleed er in 1966. Hij was een gemeenteraadslid in Schaarbeek van 1925 tot 1966. De straat werd in 1975 naar hem vernoemd.
Deze straat kreeg haar naam in 1867, en brengt hulde aan twee broers uit een gezin van industriëlen: Fidèle, een industrieel die in 1792 geboren werd in Brussel en in Schaarbeek overleed in 1869. Van 1843 tot 1860 was hij gemeenteraadslid in Schaarbeek, en van 1858 tot 1860 ook schepen. Pierre, een industrieel die in 1791 geboren werd in Brussel en in Schaarbeek overleed in 1863. Hij richtte de eerste Belgische bronsgieterij op.
Geboren in Aarschot in 1844, overleden in Sint-Joost-ten-Node in 1911.
Industrieel. Leverde financiële bijdragen aan de bejaardentehuizen van Schaarbeek.
Deze benaming verwijst naar de band die de mensheid tot een groot gezin verenigt.